magmatik kayaçlar ne demek?

Magmatik Kayaçlar

Magmatik kayaçlar, https://www.nedemek.page/kavramlar/magma'nın soğuyup katılaşmasıyla oluşan kayaç türüdür. Bu soğuma, yer kabuğunun içinde (iç püskürük kayaçlar) veya yüzeyinde (dış püskürük kayaçlar) gerçekleşebilir.

Oluşumlarına Göre Sınıflandırma:

• İç Püskürük Kayaçlar (Derinlik Kayaçları): Magmanın yer kabuğunun derinliklerinde yavaş soğumasıyla oluşurlar. Bu yavaş soğuma, büyük kristallerin oluşmasına olanak tanır. Genellikle taneli bir yapıya sahiptirler. Örnek olarak https://www.nedemek.page/kavramlar/granit verilebilir.
• Dış Püskürük Kayaçlar (Yüzey Kayaçları): Magmanın veya https://www.nedemek.page/kavramlar/lav'ın yeryüzeyine çıkıp hızla soğumasıyla oluşurlar. Hızlı soğuma, küçük kristallerin veya hiç kristal olmaması durumunu ortaya çıkarır (amorf yapı). Örnek olarak https://www.nedemek.page/kavramlar/bazalt ve https://www.nedemek.page/kavramlar/obsidyen verilebilir.

Bileşimlerine Göre Sınıflandırma:

Magmatik kayaçların bileşimi, içerdikleri minerallere göre değişir. Silika (SiO2) içeriği, kayaçların rengini ve özelliklerini etkileyen önemli bir faktördür.

• Asidik Kayaçlar (Felzik): Yüksek silika içeriğine sahip kayaçlardır. Açık renkli ve viskoz (akışkanlığı düşük) lavlardan oluşurlar.
• Bazik Kayaçlar (Mafik): Düşük silika içeriğine sahip kayaçlardır. Koyu renkli ve daha akışkan lavlardan oluşurlar.
• Ortaç Kayaçlar: Asidik ve bazik kayaçlar arasında özellikler gösterirler.
• Ultrabazik Kayaçlar: Çok düşük silika içeriğine sahip kayaçlardır. Genellikle yer kabuğunun derinliklerinde bulunurlar.

Özellikleri:

• Genellikle sert ve dayanıklıdırlar.
• Kristalli veya camsı bir yapıya sahip olabilirler.
• Minerallerin türüne ve oranına bağlı olarak renkleri değişebilir.
• Gözenekli veya gözeneksiz olabilirler.

Kullanım Alanları:

Magmatik kayaçlar, inşaat malzemesi (örn. granit, bazalt), yol yapımı, anıt yapımı gibi birçok alanda kullanılırlar. Ayrıca, bazı magmatik kayaçlar (örn. https://www.nedemek.page/kavramlar/pomza%20taşı), aşındırıcı ve temizleyici olarak da kullanılabilir.